Onweer
Wat is onweer?
Onweer is een bui die vol zit met elektrische ontladingen. Zulke ontladingen zijn zichtbaar als een lichtflits. De bliksem veroorzaakt vervolgens een scherp of rommelend geluid. Er is sprake van een ladingscheiding. Er zijn verschillende theorieën hoe een ladingscheiding tot stand komt, maar de oorzaak zou de hoeveelheid neerslag zijn. Doordat er atmosferische elektriciteit door de botsing tussen warmte en kou ontstaat, kan het onweer het aardoppervlak bereiken. Over het algemeen komt onweer overal ter wereld voor met uitzondering van de poolstreken. In Oeganda is er gemiddeld 240 dagen sprake van onweer. Ook komt stormachtig weer vaak voor bij onweersbuien.
Hoe ontstaat onweer?
De lucht op de grond is warmer dan de lucht hogerop, want warme lucht is veel lichter dan koude lucht. Het gevolg is dat de warme lucht opstijgt. Hierdoor komt er een stroming van vochtige en warme lucht. Wanneer deze warme lucht ongeveer 10 kilometer opgestegen is, dan koelt de lucht weer af. Er ontstaan vervolgens grote hagelstenen die negatief geladen zijn.
Door deze negatieve lading stoot de onderkant van de wolk deze negatief geladen hagelstenen af. Hierdoor daalt de negatieve lading in de bodem. Doordat de negatieve lading verder in de bodem daalt, raakt de bovenste laag van de aarde hierdoor positief geladen.
Op den duur proberen de positieve en negatieve ladingen elkaar te neutraliseren. Gedurende dit proces is er een bliksemflits zichtbaar. Dit komt door de wrijving tussen de positieve en negatieve geladen energie.
Hoe dacht men vroeger over onweer?
Vroeger wist men niet waar onweer vandaan kwam. Daarom speculeerde men dat bliksem afkomstig was van de Goden. De mythe vertelt over de god Donar. Hij was namelijk de god van de donder. Donar zou met zijn wagen door de lucht razen en met zijn hamer zou hij zijn zwaard bewerkt hebben. Zo dacht men dat hij de veroorzaker was van onweer. Ook beschermde men zich met behulp van een ezelskop die zij op het dak hadden gezet, of een klavertje vier die geluk zou brengen tijdens onweer. Op het moment dat er een onweersbui aankwam, luidde de klokkenluider de klokken, zodat men wist dat er een onweersbui op komst was.
Welke soorten bliksems zijn er?
Gevorkte bliksem: Dit is de meest voorkomende bliksem. Je kunt de bliksem herkennen door de gevorkte vormen zoals het woord al aangeeft.
Bandbliksem: Deze vorm van bliksem is breder. De wind duwt namelijk de bliksem opzij. Ook voegen meerdere bliksemsoorten zich tot één soort bliksem.
Parelsnoerbliksem: Dit is één van de zeldzaamste soorten wat de bliksem betreft. Er zijn een aantal stukken met bliksemdeeltjes zichtbaar en dit zorgt voor een adembenemend resultaat.
Bolbliksem: Deze soort bliksem komt ook niet vaak voor. De bliksem is namelijk een grote, vurige, lichtgevende bol die zichtbaar is in de lucht.
Wat is het nut van een bliksemafleider?
In 1752 vroeg Benjamin Franklin zich af of bliksem ontstond door elektriciteit. Hij bedacht vervolgens een gevaarlijk vliegerplan. Op het moment dat het onweerde, liet hij het vliegtuig stijgen. Op zijn vochtige vliegertouw hing hij een metalen sleutel. Uiteindelijk sloeg de bliksem in en zo ontdekte hij dat metaal elektriciteit doorlaat. Het natte touw vonkte namelijk en de elektriciteit lichtte de sleutel op. Hij wist zodoende dat metaal elektriciteit naar de aarde brengt. De bliksemafleiding is een metalen staaf waarin een metalen draad zit. Stel de bliksem slaat in, dan loopt de elektriciteit door richting het aardoppervlak. Hierdoor raakt een gebouw niet beschadigd.
